Dorpsraad Udenhout Reactie op Ruimtelijk Gebiedsperspectief

Udenhout 20 september 2025

Aan: Gemeente Tilburg, Gebiedsperspectief Udenhout

Van: Dorpsraad Udenhout

Onderwerp: Reactie op Ruimtelijk Gebiedsperspectief Udenhout – Concept September 2025

Beste mensen van het Gebiedsperspectief,

Allereerst wil Dorpsraad Udenhout complimenten maken voor het opgestelde perspectief voor
Udenhout. Niet alleen inhoudelijk, maar ook qua proces zijn we blij met het resultaat. En onze
blijdschap wordt ondersteund door de verschillende geluiden die we de afgelopen tijd hebben
gehoord. Belangrijke quotes zijn ́Ik kan niet wachten ́ en ́Ik hoop dat ik dat nog allemaal meemaak.
Dat bevestigt dat het perspectief past bij ons dorp. Uiteraard kent ieder plan voor- en tegenstanders.
Maar regelmatig horen we zelfs van mensen die direct geraakt worden door de plannen, dat er
begrip is voor de keuzes in het belang van het dorp.

Dit sluit aan bij de visie van Dorpsraad Udenhout ten aanzien van de plannen: we vinden het
essentieel dat bij alle afwegingen gekeken wordt naar wat het beste is voor de lange(re) termijn,
voor Udenhout als geheel. Hoewel er uitdrukkelijk aandacht moet zijn voor individuele wensen en
bezwaren van individuen, bedrijven of instellingen zouden wij het heel jammer vinden als deze de
koers in de weg staan. Het belang voor Udenhout dient bij de afwegingen doorslaggevend te zijn.
Want voor ons ligt een mooi perspectief!

Op de juli-versie van het concept Gebiedsperspectief gaven we al een voorlopige reactie (d.d.15-8-
2025). Veel hiervan zien we terug in de onlangs gepubliceerde conceptversie. In deze reactie geven
we opmerkingen en aandachtspunten op basis van deze laatste versie en de presentatie van 11
september. Uiteraard hebben we ons daarbij laten voeden door de verschillende geluiden van
inwoners naar aanleiding van het document/de presentatie, maar ook geluiden en ontwikkelingen
die al langer spelen, maar die wij bij de verdere uitwerking van het perspectief van belang achten.

Daarom geven we inhoudelijke reacties op document ‘Concept Ruimtelijk Gebiedsperspectief
Udenhout September 2025’ maar ook opmerkingen en aandachtspunten bij de verdere uitwerking
van de verschillende onderdelen.
Waar mogelijk verwijzen we naar specifieke pagina’s, maar in de meeste gevallen betreft het een
algemene opmerking die betrekking heeft op meerdere plekken in het document.

DORPSHART

De geschetste plannen voor het dorpshart betekenen een belangrijke positieve impuls voor het dorp.
Zowel ruimtelijk als inhoudelijk: de behoefte aan ontmoetingsruimte en de wijze waarop we in
Udenhout dingen gezamenlijk willen doen.

Inhoudelijk hebben we er alle vertrouwen in dat alle belangrijke stakeholders goed betrokken
worden bij de ontwikkelingen. We stellen voor om hiervoor al op heel korte termijn een
werkgroep/kerngroep samen te stellen, die enkele kaders gaat schetsen, maar ook op bezoek gaat bij
vergelijkbare projecten in andere dorpen om zowel inhoudelijk als ruimtelijk ideeën op te doen en
ervaringen uit te wisselen. Professionele ondersteuning is hierbij noodzakelijk.

Bibliotheek
We missen de aansluiting tussen de bibliotheek en de school en/of het ontmoetingscentrum. Wat
ons betreft is het ondenkbaar dat de bibliotheek hierbij niet meegenomen wordt. Dit zou een
uitgangspunt moeten zijn voor de verdere ontwikkeling van het dorpshart.
Er zijn talloze vergelijkbare projecten in Nederland waarbij (in meer en mindere mate) de bibliotheek
gecombineerd wordt met andere voorzieningen. Niet alleen stimuleert dit ontmoetingen met meer
dan alleen vaste bibliotheekbezoekers, het verruimt de openingstijden en stimuleert de ontmoeting
tussen generaties. De vrijkomende ruimte van de huidige bibliotheek geeft ruimte aan nieuw
ondernemerschap, prachtig en centraal gelegen aan het plein. Dit past bij de ambities voor het
dorpshart (zie ook ‘Ondernemerschap’).

Ruimtelijk is de uitdrukkelijke wens de ontwikkelingen te laten aansluiten bij ‘de Udenhoutse schaal’:
niet te grote bouwvolumes en ontwerpen die passen bij het dorp.

Het is prettig om een beeld te hebben bij de plannen voor het dorpshart. We kunnen ons echter
goed voorstellen dat na nadere verkenning de plek en omvang van de school, de gymzaal en het
ontmoetingscentrum nog zullen schuiven. Onder andere op basis van de (wijze en mate van)
samenwerking.
Het lijkt ons goed om bij de schetsverkenning van het dorpshart (bladzijde 43) expliciet te vermelden
dat volumes, locatie en omvang indicatief zijn.

De herinrichting van de openbare ruimte in het dorpshart geeft veel nieuwe kansen.
Passend bij ons dorp zien we hier graag (bewegend) water, groen en hout terug en bijvoorbeeld een
kunstwerk (bij voorkeur van eigen bodem).

Ondernemerschap en economisch perspectief
In het gebiedsperspectief missen we de aandacht voor ondernemerschap, het economische
perspectief. De veranderingen in het dorpshart, inclusief de Slimstraat en de Kreitenmolenstraat,
bieden nieuwe kansen voor ondernemerschap.
Tegelijkertijd worden sommige veranderingen voor de huidige ondernemers als bedreigend worden
ervaren (zie ook ‘Autoluw of autoluwer’).
De insteek om de bedrijvigheid achter de linten plaats te laten maken voor woningbouw (zie ook
‘Inbreidingsplannen’) kan voor ondernemers aanleiding zijn om helemaal te stoppen, te verhuizen uit
Udenhout, óf juist binnen Udenhout een andere plek te zoeken, passend binnen het perspectief.

We verkennen graag samen met de gemeente en de ondernemers op welke wijze ondernemers
gestimuleerd en/of gefaciliteerd kunnen worden. Het is namelijk belangrijk dat zowel bestaande als
nieuwe ondernemers geïnteresseerd zijn om mede invulling te geven aan het perspectief.
In het document zien we dan ook graag het belang van betrokken ondernemers in het perspectief
opgenomen. Een (uitgebreidere) economische paragraaf zou recht doen aan het ondernemerschap
dat nu én in de toekomst van belang is voor de leefbaarheid in Udenhout.

Autoluw of autoluwer
Op verschillende plekken wordt gesproken over het autoluw maken van de kern. Vooropgesteld dat
het ook ons streven is om de verkeersdruk te laten dalen in de kern bestaat er onder andere vanuit
ondernemers de zorg dat het weren van (doorgaand) verkeer, maar ook de directere verbinding met
Koningsoord van grote invloed is op het ondernemerschap en daarmee het voorzieningenniveau
maar ook de levendigheid in het dorp.
Het levendig houden van de kern en het versterken van het ondernemersklimaat vraagt om een
evenwichtige balans tussen verkeersreductie en bereikbaarheid.

Als ‘doemscenario’ wordt hier bijvoorbeeld verwezen naar de gevolgen van de afsluiting van de Hoge
Steenweg in Loon op Zand.
Dit vereist een nadere uitleg van wat onder het begrip ́autoluw ́ wordt verstaan in dit perspectief.
Dorpsraad Udenhout wil het (doorgaand) verkeer ontmoedigen, maar niet onmogelijk maken. Dit
vereist naar onze mening ook maatregelen buiten de kern.
Het terugdringen van het verkeer moet hand in hand gaan met het behouden van voorzieningen.
We stellen bijvoorbeeld voor om samen met de gemeente en de ondernemersvereniging te gaan
kijken en praten in dorpen die vergelijkbare uitdagingen hebben aangepakt.

VERKEER

5.6 Doortrekken Koningsoordlaan en ingrepen in het assenkruis
In het perspectief voor Udenhout wordt ten aanzien van de verkeersontsluiting gefocust op twee
belangrijke ontwikkelingen: Het doortrekken van de Koningsoordlaan, in combinatie met de
verbinding met randweg Mortel.
Hierbij wordt de conclusie getrokken dat deze beide een goede, alternatieve ontsluiting van het dorp
zijn, welke een aanzienlijk deel van het doorgaande verkeer uit het dorp zal weghalen (bladzijde 53).

Hoewel we het belang van beide wegen in het gehele perspectief begrijpen missen we de
(verkeerskundige) onderbouwing dat dit voor de dorpskern ook daadwerkelijk het gewenste
resultaat oplevert. Het doortrekken van de Koningsoordlaan zal zondermeer een belangrijke bijdrage
leveren, maar ons inziens wordt dit nu als dé oplossing geschetst.

Gezien de talloze zorgen en vragen die we hebben ontvangen bestaat er echter sterke twijfel of deze
twee maatregelen alleen voldoende zijn om het aantal voertuigbewegingen in de kern van circa
12.000 naar maximaal 5.000 per etmaal terug te brengen. Deze inspanningsverplichting vanuit
Koersdocument Oostflank is een behoorlijke opgave, waarvoor waarschijnlijk meer nodig is dan
hetgeen nu wordt geschetst.
Er is duidelijk behoefte aan meer onderbouwing en uitleg voor de keuzes en afwegingen.

Wij vragen dan enerzijds in het document te erkennen dat nader onderzocht en onderbouwd moet
worden of de genoemde maatregelen voldoende zijn, en dat indien nodig aanvullende maatregelen
en/of infrastructuur noodzakelijk kan zijn om de doelstellingen uit het Koersdocument te behalen.
Daarbij moet niet allleen gefocust worden op verkeer weren uit het assenkruis, maar ook wat dit
betekent voor de druk op bijv. Heeswijkstraat, Berkelseweg, Zeshoevenstraat enz.

Zuidelijke randweg
Er wordt héél kort ingegaan op niet-doortrekken van de randwegstructuur aan de zuidzijde (in het
perspectief wordt gesproken over ‘oostzijde’, bladzijde 53). Deze zuidelijke randweg wordt echter
herhaaldelijk door veel inwoners als oplossing genoemd.
Graag zien we in het document een nadere onderbouwing waarom deze keuze niet wordt gemaakt.
Dit betekent automatisch ook dat er ingegaan moet worden op aanpassingen verder buiten de kern.
Bijvoorbeeld hoe doorgaand auto- en vrachtverkeer verleid kan worden gebruik te maken van de
Burgemeester Bechtweg.
Daarnaast moet er gekeken worden naar de maatregelen die nodig zijn om vrachtwagens en
tractoren vanuit Kuil/Houtsestraat naar de verlengde Koningsoordlaan te krijgen, dan wel naar het
buitengebied aan de Schoorstraat.
Noot: De schade aan de tijdelijke wegversmallingen op de Kreitenmolenstraat laat duidelijk zien dat
een goede route voor dit verkeer noodzakelijk is.

Mortel
De randweg om wijk Den Bogerd krijgt zondermeer een grotere rol in de ontsluiting van het dorp.
Ook nu zijn er weer de nodige vraagtekens en is vanuit omwonenden bezorgdheid uitgesproken over
toename van vrachtverkeer én autoverkeer, mede in combinatie met de toekomstige sportvelden.
Bij de ontwikkelingen rondom de Mortel (randweg en sportvelden) vragen wij omwonenden goed te
betrekken en tijdig te informeren.

Hetzelfde geldt voor de bewoners op/rond het tracé van de verlengde Koningsoordlaan.

Spoorakkerweg
De Spoorakkerweg is de verbinding tussen de rotonde Kreitenmolenstraat / Koningsoordlaan en
Mortel. Dit stukje weg over het industrieterrein vormt een belangrijke schakel. Duidelijk is echter dat
de Spoorakkerweg in de huidige vorm deze functie niet zal kunnen bieden. Dit stukje infrastructuur
weg wordt echter nergens benoemd, terwijl het een cruciale rol heeft in het totale verkeerskundige
plaatje. Zeker gezien de huidige bedrijvigheid aan deze weg en de toekomstige rol ten behoeve van
de nieuwe sportvelden moet in het perspectief iets worden opgenomen over de ambities voor dit
stukje weg.

SPORTVELDEN

De verplaatsing van de sportvelden zal ongetwijfeld nog voor de nodige hobbels zorgen, maar in
algemene zin is er veel draagvlak voor dit plan. Zeker het openbare karakter en de verbinding met
het buitengebied is wat ons betreft een belangrijk uitgangspunt. Idealiter staan er geen hekken en
zijn de sportvoorzieningen voor iedereen laagdrempelig te gebruiken zijn. Uiteraard dient dit verder
uitgewerkt te worden met de verenigingen.

Dorpsraad Udenhout zou het erg zonde vinden als de huidige verenigingen en velden ‘gewoon
verplaatst worden’. Dit lijkt ons hét moment om met verenigingen in gesprek te gaan over
samenwerking, gezamenlijk gebruik en beheer van voorzieningen en faciliteiten. Een dergelijk traject
is niet vanzelfsprekend of gemakkelijk, maar zorgt wel voor toekomstbestendigheid. Professionele
ondersteuning van dergelijke trajecten is daarbij noodzakelijk.
Ook hier stellen we voor om tijdig met verenigingen in gesprek te gaan maar ook op bezoek te gaan
bij vergelijkbare projecten in andere dorpen om zowel inhoudelijk als ruimtelijk ideeën op te doen en
ervaringen uit te wisselen. Dit is ook het moment om te onderzoeken of er naast de huidige
voorzieningen, kansen zijn voor sporten die nog niet in Udenhout plaatsvinden, of verenigingen die
nu niet op de huidige sportvelden zitten.

De sportvelden komen niet alleen tegen een woonwijk maar ook heel dicht bij de natuur te liggen.
Aandachtspunt bij de aanleg en positionering van de velden is het beperken van lichtvervuiling. In
verband met geluidsoverlast is het noodzakelijk dat de padelvelden zo dicht mogelijk bij het spoor
komen.

Manege
De sportvelden worden verplaatst, maar in het perspectief blijft Manege De Vierhoeven op de
huidige locatie. Straks omringd door woningbouw. Wij vragen het verplaatsen van de manege nader
te verkennen. Een manege past prima bij de toekomstige sportvelden of in de ontwikkeling van het
gebied Den Berkhoek / Beekdalpark De Roomley. Niet alleen zou een manege prima passen bij dit
buitengebied, maar het zou ook de bereikbaarheid van de manege sterk verbeteren.
Nu al is deze bereikbaarheid namelijk een probleem. Vrachtwagens en grote auto’s met
paardentrailers moeten hiervoor nu door de Sportlaan. Dat is nu al onwenselijk, maar dat geldt nog
meer als de sportvelden plaatsmaken voor wonen.
Wanneer de manege op de huidige plaats blijft dient de ontsluiting aangepast te worden.

WONINGBOUW

Het is bekend dat Dorpsraad Udenhout een woonwensenonderzoek nodig acht om de
woningontwikkeling aan te laten sluiten bij de behoefte van het dorp. In het perspectief (bladzijde 9)
wordt gesproken over een verdieping van een woonwensenonderzoek dat eerder onder senioren
plaatsvond, maar dit is naar onze mening niet de juiste insteek.
Een nieuw onderzoek moet juist verbreed worden naar alle doelgroepen. De resultaten geven input
geven voor de Udenhoutse uitgangspunten, ook wanneer deze afwijken van de Tilburgse
uitgangspunten / verdeelsleutels ten aanzien van doelgroepen, percentage huur/koop, prijsklasse,
woningtypen, enz.

Inbreidingsplannen
In de planning op bladzijde 76 staat de uitvoering van inbreidingsplannen gepland vanaf 2030. Ons
voorstel is om deze goede plannen al eerder positief te benaderen. Als ze passen in de
uitgangspunten van het perspectief is het goed als de gemeente nu al mee kan werken aan de
totstandkoming, eerder dan 2030. We denken bijvoorbeeld aan de verschillende ideeën en
wooninitiatieven die er al zijn in het dorp. Sommige daarvan zijn al verder uitgewerkt en passen in
het geschetste perspectief. Het zou zonde zijn om deze plannen te laten wachten en daarmee ook de
energie die hiervoor is weg te laten lopen.
In het perspectief zou opgenomen kunnen worden dat de gemeente open staat om eerdere
ontwikkelingen mogelijk te maken.

Ook de verlengde Koningsoordlaan biedt mogelijk nog meer ruimte aan inbreidingsplannen. Met een
stukje parallelweg aan deze Koningsoordlaan kunnen de diepe percelen aan de Kreitenmolenstraat
worden ontsloten, zodat ook hier inbreiding plaats kan vinden.

(nog) geen station
De voortdurende onduidelijkheid over de locatie van het station zorgt ook voor scepsis wanneer en
óf het station er überhaupt komt. Het zou goed te zijn in het perspectief globaal te schetsen wat dit
(ruimtelijk) zou kunnen betekenen. Bijvoorbeeld een parkje of tijdelijke woningbouw op de locatie
van het toekomstige station.
(nog) Geen station betekent waarschijnlijk ook geen onderdoorgangen bij het spoor. Dit heeft effect
op de (on)bereikbaarheid van het gebied aan de verlengde Koningsoordlaan.

Welkooptoren
Het behouden van de silo als herkenbaar beeldmerk (bladzijde 64) zorgt voor wisselende reacties.
Omstreeks 2022 is er vanuit direct omwonenden al een discussie geweest over het behoud of juist de
sloop van de toren. Met de plannen om op de plek van de toren (hogere) woningbouw te realiseren
zal deze discussie ongetwijfeld weer oplaaien. Vanzelfsprekend vraagt dit om een uitgebreide
omgevingsdialoog.

Roomleypark
Bladzijde 69: Een vernieuwd landschap om en in het dorp
Er wordt gesproken over een kwaliteitsimpuls voor het Roomleypark. Gezien de huidige staat van het
park kunnen we dit alleen maar toejuichen. Het is echter een ontwikkeling die nu al kan, nee móet
worden ingezet. De natuur heeft jaren nodig zich te vormen naar de groene ambities in het
perspectief. Aan verbeteringen in het park is nu al behoefte en vooral ook het beheer moet nu al in
lijn met het perspectief worden ingezet.

Presentatie 11 september
Naar aanleiding van de presentatie op 11 september willen we nog meegeven dat we in het vervolg
graag eerder de aankondiging en uitnodiging voor informatie-/participatiemomenten zouden willen
ontvangen, zodat we gezamenlijk kunnen zorgen voor een groot bereik en goede opkomst.
Wellicht ten overvloede vermelden we nog dat een goede akoestiek en een groter scherm
noodzakelijk zijn voor een goede presentatie die iedereen kan volgen. Dit benadrukt eens te meer de
noodzaak van voldoende en goede ontmoetingsruimten in Udenhout. Door de persoonlijke
gesprekken na afloop konden de meeste aanwezigen toch voldoende worden bereikt.

Afsluitend
De koers in het Koersdocument is nu voor een deel in het Gebiedsperspectief vertaald naar wat
concretere beelden. Maar er zijn nog veel stappen te zetten voordat alles gerealiseerd is.
Op basis van de ervaring van het afgelopen proces hebben we er alle vertrouwen in dat we ook deze
stappen constructief en gezamenlijk zullen zetten, dat inwoners goed op de hoogte worden
gehouden en stakeholders kunnen participeren in de verschillende trajecten. Zo kunnen we optimaal
gebruik maken van de energie in het dorp.

Een aantal maal doen we in deze reactie de suggestie om aan de slag te gaan met klankbord- of
werkgroepen om de verschillende onderwerpen met de betreffende stakeholders verder uit te
werken. Uiteraard zijn we als Dorpsraad hierin graag vertegenwoordigd. In sommige processen kan
professionele ondersteuning noodzakelijk zijn. Wij vertrouwen erop dat de gemeente deze noodzaak
herkent en dit dan ook als zodanig mogelijk maakt.

Dorpsraad Udenhout ziet graag onze opmerkingen en aandachtspunten terug in de definitieve versie
van het Gebiedsperspectief. Wanneer er vragen zijn naar aanleiding van onze reactie, dan lichten wij
deze uiteraard graag nader toe. Mochten punten niet meegenomen (kunnen) worden, dan
ontvangen we hiervan graag een motivatie.

Met vriendelijke groet,

Dorpsraad Udenhout